چطور خمیر دندان مناسب را انتخاب کنیم؟ نکاتی برای انتخاب بهترین خمیر دندان

آیا از نظر شما خمیر دندانهای حاوی فلوراید بهترین نوع خمیر دندان هستند؟ یا اینکه استفاده از خمیردندان های سفیدکننده برای دندانهای شما مفید است یا مضر؟ شاید هم این سوال برایتان پیش آمده که آیا خمیر دندان میتواند به مینای دندان آسیب برساند یا خیر. امروزه با تنوع بسیار زیاد خمیردندانهای موجود در بازار، انتخاب یک خمیردندان مناسب میتواند چالشبرانگیز باشد. مانند انتخاب یک مسواک خوب، انتخاب خمیر دندان مناسب نیز مستلزم در نظر گرفتن نیازهای خاص سلامت دهان و دندان شما است. اگر به دنبال راهنمایی مطمئن برای انتخاب خمیر دندانی هستید که واقعاً به سلامت دهان و دندان شما کمک کند، با ما در این مقاله همراه شوید تا با ارائه اطلاعات کامل و نکات کاربردی، شما را در انتخاب بهترین خمیر دندان راهنمایی کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید:
- تاریخچه خمیردندان
- ترکیبات موجود در خمیر دندان ها
- انواع خمیردندان براساس ترکیبات تشکیل دهنده
- نحوه انتخاب خمیر دندان مناسب
- نتیجه گیری
- سؤالات متداول
فهرست مطالب
تاریخچه خمیردندان
مراقبت از دهان و دندان با استفاده از خمیر دندان، مسواک، و نخ دندان در دهه ۱۹۵۰ شروع شد. اما تلاشها برای داشتن دندانهای تمیز به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش بازمیگردد. حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد، مصریان باستان خمیردندانی از سم گاو، صمغ مُر، پوسته تخم مرغ، سنگ پا، و آب تهیه کردند. چینیهای باستان نیز از استخوانهای ماهی آسیاب شده استفاده میکردند و رومیان و یونانیان باستان از استخوانهای خرد شده و پوسته صدف استفاده میکردند.
بیشتر بدانید: اهمیت نخ دندان کشیدن و نحوه صحیح استفاده از آن
در دهه ۱۹۵۰، شرکتها شروع به فروش خمیر دندانهایی برای پیشگیری یا درمان بیماریهای خاص دهان کردند. با گذشت زمان، خمیردندانهایی با سایندگی کم تولید شدند تا آسیبهای ناشی از مسواک زدن شدید را کاهش دهند. امروزه، خمیر دندانها با ترکیباتی مانند طعمدهندهها، شیرینکنندهها، رنگها، فلوراید و دیگر مواد شیمیایی تولید میشوند تا به مردم کمک کنند دندان هایی تمیز داشته باشند.
ترکیبات موجود در خمیر دندان ها
به طور کلی خمیردندان از دو گروه ماده تشکیل شده است: مواد فعال و مواد غیرفعال. مواد فعال برای پیشگیری از پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه کاربرد دارند، در حالی که مواد غیرفعال طعم و بافت خمیر دندان را بهبود میبخشند. ترکیبات اصلی خمیر دندان شامل موارد زیر است:
فلوراید
فلوراید یکی از مهمترین مواد فعال در خمیردندان است که نقش کلیدی در مبارزه با پوسیدگی دندانها دارد. این ماده معدنی مینای دندان را تقویت میکند و به حفظ سلامت دندان ها کمک میکند، به خصوص در مقابله با اسیدهای ناشی از غذاها و نوشیدنیهای رنگی مانند انواع توتها و قهوه. فلوراید همچنین سطح خارجی دندانها را مستحکمتر کرده و از آنها در برابر ایجاد حفرهها محافظت میکند. باید توجه داشت که برخی از خمیردندانهای طبیعی فاقد فلوراید هستند، بنابراین در انتخاب خمیردندان مناسب دقت کنید. مقاله “نقش فلوراید در سفید کردن دندان ها” را مطالعه کنید.
موارد مرطوب کننده
مواد نگهدارنده رطوبت، مواد غیرفعالی هستند که جلوی از دست رفتن آب را میگیرند؛ از این مواد حفظ کننده رطوبت، مثل گلیکول، گلیسرول و سوربیتول در خمیر دندان ها استفاده میشود تا آب درون آن حفظ شود. این مواد خمیردندان را نرم و صاف نگه میدارند و مانع از خشک شدن آن در تیوب میشوند.
مواد شوینده یا دترجنت
مواد شوینده خمیردندان که رایجترین آن، سدیم لوریل سولفات(SLS) است، نقش اصلی در ایجاد کف هنگام مسواک زدن دارند. این کف، با پوشاندن دندانها در همراهی با سایر مواد فعال، به تمیز کردن دقیقتر کمک میکند.

مواد ساینده
مواد ساینده موجود در خمیردندانها، نظیر کربنات کلسیم و سیلیکاتها، اکسیدهای آلومینیوم هیدراته، کربنات منیزیم و نمک های فسفات، نقش کلیدی در پاکسازی دندانها دارند. این ترکیبات به از بین بردن باقیماندههای غذایی، باکتریها، رنگدانهها و لکههای سطحی از روی دندان ها کمک میکنند. اگرچه مواد ساینده در خمیر دندان بهعنوان مواد غیرفعال شناخته میشوند، چون مستقیماً با پوسیدگی دندان یا بیماریهای لثه مقابله نمیکنند، اما در پاک کردن پلاک و جرم دندانی به خوبی عمل میکنند. تکنولوژیهای جدید در ساخت خمیر دندان ها از مواد ساینده ملایمتری استفاده میکنند که به دندانها آسیب نمیزنند و درخشش و تمیزی آنها را افزایش میدهند. این مواد با افزایش کارآیی خمیردندان، در حفظ سلامت دهان و دندان نقش بسزایی دارند.
شیرین کننده ها یا طعم دهنده های مصنوعی
شیرینکنندهها مواد غیرفعالی هستند که به خمیردندان طعم و بوی خوب میدهند. این مواد در طعمهای مختلف مثل نعنا، دارچین، و میوهها وجود دارند. حتی با وجود استفاده از شیرینکننده هایی مانند ساخارین و سوربیتول، خمیردندانها میتوانند تأییدیه ADA (انجمن دندانپزشکان آمریکا) را دریافت کنند؛ این به این دلیل است که این شیرینکنندهها، برخلاف قندهای معمولی که باعث پوسیدگی دندان میشوند، پوسیدگی ایجاد نمیکنند.
بیشتر بخوانید: راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان
مواد تثبیت کننده
مواد تثبیتکننده در خمیردندان مانند کلوئیدهای معدنی یا جلبک دریایی، صمغ های طبیعی یا سلولز مصنوعی، به خمیردندان غلظت و ثبات میدهند. این مواد به خمیردندان کمک میکنند تا یکنواخت و محکم باقی بماند و در تیوب جدا نشود.

مواد ضد حساسیت
مواد ضد حساسیت، مواد فعال در خمیردندان ها هستند که به تسکین دندانهای حساس به غذاها، نوشیدنیها، و دماهای متفاوت کمک میکنند. ناگفته نماند که تمام خمیردندانها این مواد حساسیت زدا را ندارند.
انواع خمیردندان براساس ترکیبات تشکیل دهنده
برخی از رایجترین انواع خمیردندان ها بر اساس مواد تشکیل دهنده و کاربردی که دارند در زیر شرح شده است:
- خمیر دندان کنترل کننده جرم یا ضد جرم
خمیردندانهای ضدجرم به کنترل تشکیل پلاک و تبدیل آن به جرم کمک میکنند. پلاک، لایهای از باکتریها روی دندان است که اگر به موقع پاک نشود، سخت شده و به جرم تبدیل میشود که پاک کردن آن دشوار است و میتواند منجر به بیماریهای لثه شود. خمیردندانهای ضد جرم معمولاً شامل ترکیباتی مانند پیروفسفاتها، سیترات روی، کلرید روی و هیدروکسی آپاتیت هستند. برخی از این خمیردندانها همچنین حاوی تریکلوزان، یک آنتیبیوتیک، هستند که باکتریهای مضر دهان را از بین میبرد و در نتیجه به کاهش تشکیل پلاک و جرم کمک میکند.
- عفونت سینوسی: بوی بد دهان ناشی از حلق، میتواند به دلیل مشکلات سینوسی باشد. وقتی سینوسها عفونی شوند، مخاطی تولید میکنند که بوی ناخوشایندی دارد؛ این مخاط به پشت گلو ریخته و باعث ایجاد بوی بد دهان میشوند.

- خمیر دندان برای دندان ها و لثه های حساس
- سنگ لوزه یا التهاب لوزه: التهاب لوزهها به خاطر عفونت غشاهای مخاطی اطراف آنها و تولید چرک، باعث بوی نامطبوع دهان میشوند. سنگ لوزه یا مواد گیرکرده در حفره لوزه هم میتوانند در ایجاد هالیتوزیس نقش داشته باشند.
اگر قصد انجام بلیچینگ دندان را دارید و نگران حساسیت پس از آن هستید، توصیه میکنیم از کیت بلیچینگ خانگی دنتیلایت استفاده کنید که نه تنها حساسیت کمتری نسبت به سایر بلیچینگ ها دارد، بلکه در بسته بندی آن یک ژل ضد حساسیت وجود دارد که به کاهش حساسیت ایجاد شده کمک میکند. همچنین میتوانید برای اطلاعات بیشتر مقاله “۶ نکته برای کاهش حساسیت دندان ها پس از بلیچینگ” را مطالعه کنید.

- خمیر دندان برای رفع بوی بد دهان
زینک و تریکلوزان دو ترکیب مهم در خمیردندانهای مبارزه با بوی بد دهان هستند. زینک به عنوان یک کاهنده ترکیبات گوگردی عمل میکند که از باکتریهای دهان تولید میشوند و اصلیترین دلایل بوی نامطبوع دهان به شمار میروند. از طرف دیگر، تریکلوزان با خواص ضدمیکروبی قوی خود به مبارزه با باکتریهایی میپردازد که ممکن است بوی بد دهان را ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید: علت بوی بد دهان یا هالیتوزیس و راه های پیشگیری و درمان
- خمیر دندان مخصوص کودکان
برای کودکان، انتخاب خمیردندان مناسب ضروری است تا هم بهداشت دهان و دندان آنها تضمین شود و هم از پوسیدگی دندانها جلوگیری کند. خمیردندان های مخصوص کودکان با توجه به سن آنها باید حاوی مقادیر متفاوتی از فلوراید باشند؛ برای کودکان زیر ۳ سال، میزان فلوراید باید کمتر از ۱۰۰۰ ppm باشد و فقط به اندازه دانه برنج استفاده شود تا در صورت بلعیدن خطری نداشته باشد. برای کودکان ۳ تا ۶ سال، میزان فلوراید میتواند بین ۱۰۰۰ تا ۱۴۵۰ ppm متفاوت باشد و به اندازه یک نخود سبز استفاده شود. کودکان بالای ۶ سال نیز میتوانند از خمیر دندان های بزرگسالان استفاده کنند، به شرطی که یاد گرفته باشند خمیردندان را نبلعند. خمیردندانهای کودکان بهتر است دارای طعمهای ملایم و دلپذیر میوهای باشند تا کودکان را به مسواک زدن تشویق کنند؛ همچنین، مهم است که این خمیردندان ها فاقد مواد شیمیایی تند باشند تا در صورت بلعیدن، مشکلی ایجاد نکنند.
بیشتر بخوانید: فلوراید تراپی دندان کودکان
- خمیر دندان سفید کننده
خمیردندان های سفیدکننده با هدف کاهش لکههای سطحی و افزایش درخشندگی دندانها طراحی شدهاند. این محصولات معمولاً حاوی مواد ساینده و پاککنندههایی مانند پراکساید و تریپلیفسفات سدیم هستند که به شکستن رنگدانهها کمک کرده و دندان ها را سفیدتر نشان میدهند؛ اما برای اینکه اثر داشته باشند باید دو بار در روز و به مدت دو تا چهار هفته استفاده شوند. با این حال، استفاده مکرر و طولانیمدت از این خمیردندانها میتواند باعث سایش مینای دندان و حساس شدن دندان ها شود. سایش زیاد سطح دندان، موجب میشود سطح عاج نمایان شود که زردتر از سطح مینای دندان است.
در نتیجه، توصیه میشود که برای سفیدکردن دندانها از روشهای مؤثر و کمخطر مثل بلیچینگ استفاده کنید که هم در منزل و هم در مطب انجام میشود. بلیچینگ دنتیلایت، یک بلیچینگ خانگی است که به دلیل فرمولاسیون منحصر به فردی که دارد، تاثیر گذاری مشابه بلیچینگ مطب را دارد و نسبت به آن حساسیت کمتری ایجاد میکند.
برای اطلاعات بیشتر درباره کیت بلیچینگ خانگی دنتیلایت کلیک کنید.

- خمیر دندان زغالی
خمیردندانهای زغالی که به خاطر خواص سفیدکنندگی زغال فعال مورد استفاده قرار میگیرند، به شدت ساینده هستند و میتوانند به سرعت به مینای دندان آسیب برسانند. اگرچه این خمیردندانها ممکن است در کوتاهمدت بدرنگیهای دندان را برطرف کنند، ولی استفاده مداوم از آنها توصیه نمیشود؛ زیرا اغلب فاقد فلوراید هستند و محافظت کافی در برابر پوسیدگی دندانها را ارائه نمیدهند. قبل از استفاده از خمیردندانهای زغالی، مشورت با دندانپزشک برای اطمینان از انتخاب مناسب و جلوگیری از آسیبهای بلندمدت ضروری است.

- خمیر دندان های مخصوص افراد سیگاری
خمیردندان های مخصوص سیگاریها غالباً حاوی ترکیبات ساینده بالایی مانند هیدراتد سیلیکا هستند که به منظور سفید کردن دندانها و حذف لکههای ناشی از دود سیگار استفاده میشوند. اگرچه این خمیر دندان ها میتوانند به طور موقت دندان ها را سفیدتر نشان دهند، اما استفاده مداوم از آنها ممکن است به مینای دندان آسیب رسانده و حتی باعث زردتر شدن دندانها شود. بنابراین توصیه میشود که استفاده از این نوع خمیردندان ها را محدود کنید و یا از روشهای ایمنتر و مؤثرتری مثل بلیچینگ، لمنیت یا کامپوزیت استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: سفید کردن دندان برای افراد سیگاری
نحوه انتخاب خمیر دندان مناسب
در این بخش نکات و توصیههای ساده برای انتخاب خمیر دندان مناسب دندانهای شما آورده شده است:
- خمیردندان تائیدیههای بهداشتی را داشته باشد: اطمینان حاصل کنید که روی بستهبندی خمیردندانها، نشان تأیید سازمانهای بهداشتی معتبری مانند سازمان غذا و دارو، ADA (انجمن دندانپزشکان آمریکا) و دیگر نهادهای مرتبط دیده میشود. این تأییدیهها نشاندهنده این است که خمیردندان ها مطابق با استانداردهای دقیق این سازمانها تولید شدهاند و برای حفاظت از دندان ها و لثه مناسب و مؤثر هستند.
- خمیردندان انتخابی شما حتما دارای فلوراید باشد: فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که به سلامت دندانها کمک میکند. این ماده مینای دندان را محکم و مقاوم میکند و از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند. استفاده روزانه از خمیردندان حاوی فلوراید به دندانها کمک میکند که سالم بمانند. اگر میخواهید خمیردندان شما به خوبی جلوی پوسیدگی را بگیرد، بهتر است خمیردندانی بخرید که حداقل ۱۲۵۰ ppm فلوراید داشته باشد.
- ترکیبات خمیردندان را بررسی کنید: دانستن اینکه چه موادی در خمیردندان استفاده میشود، میتواند به شما کمک کند تا انتخاب بهتری داشته باشید. مثلاً، خمیردندانهایی که حاوی سایندههای خیلی قوی هستند ممکن است به مینای دندان آسیب بزنند، پس بهتر است از این نوع خمیردندانها اجتناب کنید.
همچنین اگر اغلب دچار زخمها و آفت های دهانی میشوید، بهتر است خمیردندان های حاوی سدیم لوریل سولفات (SLS) را کنار بگذارید چون میتوانند این مشکل را تشدید کنند.
- نوع خمیردندان را بر اساس نیاز و مشکلات دهان و دندان خود انتخاب کنید: اگر جزء افرادی هستید که مشکلات دهان و دندان مثل حساسیت، بوی بد دهان و مواردی مشابه را دارید، با توجه به نیاز دندانی خود، میتوانید یکی از انواع خمیر دندان ها که در بالا به آنها اشاره کردیم را انتخاب کنید. همچنین اگر چندین مشکل را همزمان با هم تجربه میکنید، میتوانید از خمیر دندان های چندکاره بهره ببرید؛ اما اگر این مشکلات را ندارید، میتوانید از خمیردندان های روزانه استفاده کنید که اثر ضدپوسیدگی و ضد جرم را داشته باشند.
۵. در انتخاب خمیر دندان، سن را در نظر بگیرید: کودکان باید از خمیردندان مخصوص کودک استفاده کنند؛ بنابراین هنگام خرید خمیر دندان به برچسب روی آن توجه کنید. تا زمانی که کودک توانایی کنترل بلع خود را ندارد (زیر ۳ سال)، بهتر است از خمیر دندان مخصوص کودک با فلوراید کم (زیر 1000ppm به اندازه برنج) استفاده کنید. میزان فلوراید این خمیر دندان ها از ۵۰۰ تا ۱۴۵۰ متغیر است. معمولا پس از سن ۶ تا ۸ سالگی کودکان میتوانند از خمیردندان بزرگسالان به اندازه یه نخود استفاده کنند.

۶. از خمیردندان هایی که حاوی ترکیبات شیرینکنندهای هستند که باعث پوسیدگی دندان میشوند، استفاده نکنید.
۷. به دنبال خمیردندان با طعم مورد علاقه خود باشید: این عمل شما را ترغیب میکند تا بیشتر و به طور مرتب دندانهایتان را مسواک بزنید، پس بهتر است خمیر دندانی انتخاب کنید که انگیزهتان برای مسواک زدن را افزایش دهد.
۸. برای انتخاب خمیردندان مناسب از دندانپزشک کمک بگیرید: دندانپزشک شما میتواند با توجه به شرایط خاص سلامت دهان و دندانتان، مانند بیماری لثه، حساسیت زیاد دندانها، یا استفاده از دندان مصنوعی، خمیر دندان مناسب را توصیه کند.
بیشتر بخوانید: روش صحیح مسواک زدن
نتیجه گیری
در این مقاله، ما به بررسی چگونگی انتخاب خمیر دندان مناسب برای نیازهای مختلف بهداشت دهان و دندان پرداختیم. برای اطمینان از انتخاب خمیردندانی که به بهترین نحو پاسخگوی نیازهای شما باشد، مشورت با دندانپزشک امری ضروری است. همچنین، قیمت بالای یک خمیر دندان نشاندهنده برتری آن نیست و باید بیشتر به ترکیبات و تأثیر آن بر دندانها توجه کرد. علاوه بر انتخاب خمیردندان مناسب، مراجعه منظم به دندانپزشک، مسواک زدن دو بار در روز و استفاده روزانه از نخ دندان بخشهای مهمی از یک روال بهداشت دهان و دندان سالم را تشکیل میدهند که به حفظ سلامت و زیبایی لبخند شما کمک خواهد کرد.
سؤالات متداول
چه میزان خمیردندان استفاده کنم؟
فقط به اندازه یک نخود خمیردندان کافی است، حتی برای کودکانی که خودشان مسواک میزنند. استفاده بیشتر از این مقدار، تاثیر خمیردندان را بیشتر نمیکند و فقط هدر رفتن است.
آیا خمیردندان سفیدکننده دندان ها را سفید میکند؟
این خمیر دندان ها اگر به مدت ۲ هفته استفاده شوند، ممکن است به میزان خیلی کمی باعث سفیدی دندان ها شوند؛ اما این میزان سفیدی آنقدر کم است که با چشم مشخص نمیشود. همچنین به دلیل مواد ساینده در این خمیردندان ها، مشکلاتی مثل سایش مینای دندان و حتی زردتر شدن دندان ها ممکن است پیش آید.
میزان فلوراید در خمیردندان چقدر باشد؟
برای اینکه خمیردندان شما اثر ضدپوسیدگی داشته باشد و از ایجاد حفره جلوگیری کند، باید حداقل ۱۲۵۰ ppm فلوراید داشته باشد.
چه زمانی کودک میتواند از خمیردندان بزرگسالان استفاده کند؟
یک کودک معمولاً وقتی که بتواند به خوبی تمام سطوح دندان های خود را مسواک بزند و باقی خمیر دندان را بیرون بیاورد، معمولاً در سن ۶ یا ۷ سالگی، میتواند شروع به استفاده از خمیر دندان بزرگسالان کند.
مسواکالا
سایت ما، با دستهبندی متنوعی از مطالب مرتبط با بهداشت دهان و دندان، ارائه دهنده راهنماییها و نکات مفید برای حفظ سلامتی دهان و دندان است.
