اهمیت نخ دندان کشیدن
مراقبت و پیشگیری

از اوایل کودکی، همواره به ما درباره اهمیت مسواک زدن ۲ بار در روز برای سلامت دهان و دندان آموزش داده شده است. همه ما میدانیم که مسواک زدن نقش مهمی در سلامت دهان و دندان دارد ولی به تنهایی کافی نیست. طبق گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، پاک کننده های بین دندانی مانند نخ دندان نقش حیاتی در از بین بردن پلاک و باقیماندههای غذایی دارد. مسواک برای تمیز کردن سطوح دندانها مؤثر است، اما نمیتواند نواحی بین دندانی و زیر خط لثه را تمیز کند؛ به همین دلیل استفاده از نخ دندان ضروری است. نخ دندان مکمل مسواک زدن است و نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی ایفا می کند. در این مقاله اهمیت حیاتی نخ دندان کشیدن و نحوه صحیح استفاده از آن را بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
فواید نخ دندان کشیدن
نخ دندان کشیدن علاوه بر اینکه به دندانها و لثهها کمک میکند تا ظاهر و احساس خوبی داشته باشند، فواید دیگری نیز دارد. بیایید به این مزایا با جزئیات بیشتری نگاه کنیم:
۱) نخ دندان از بیماری لثه جلوگیری میکند
مهمترین علت ایجاد بیمای لثه بهداشت ضعیف دهان و دندان است. خیلی از افراد بر این باورند که فقط با مسواک زدن مرتب، بهداشت دهان و دندان را رعایت کردهاند، اما باید بدانند پلاکهای ایجاد شده در ناحیه میانی دندان ها و نزدیک لثه ها با مسواک زدن از بین نمیروند. پلاک دندان میتواند به خط لثه نفوذ کند و باعث تحریک بافت آن شود. اگر پلاک به طور مرتب تمیز نشود با گذشت زمان سفت و سخت میشود و میتواند به زیر لثه رفته و باعث بروز بیماری های مربوط به لثه مانند ژنژیویت و پریودنتال شود.
بیشتر بدانید: درباره بیماری پریودنتال، بیشتر بخوانید!
ژنژیویت یا التهاب لثه مرحله اولیه بیماری لثه است. یکی از اولین نشانههای ژنژیویت، تورم اطراف لثه و خونریزی هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. اگر التهاب لثه درمان نشود، میتواند منجر به عفونت جدیتری به نام پریودنتال شود. نخ دندان کشیدن میتواند پلاک های دندانی که به تازگی تشکیل شدهاند را از بین ببرد و فرصت پیشروی در بافت لثه را از آنها بگیرد. کسانی که به طور منظم علاوه بر مسواک زدن نخ دندان هم میکشند به ندرت با بیماری لثه مواجه میشوند.
بیشتر بدانید: بهترین شیوه مسواک زدن
۲) نخ دندان خطر ایجاد پوسیدگی و حفره را کاهش میدهد
باکتریهای تولید شده بین دندان های شما میتوانند مینای دندان را ضعیف کنند و از بین ببرند؛ همین عامل میتواند باعث ایجاد پوسیدگی دندان شود؛ اگر این پوسیدگی درمان نشود، بعد از مدتی منجر به ایجاد حفره (سوراخ کوچک در سطح سخت دندان) میشود؛ اگرچه این فرآیند زمانبر است اما هرچه پلاک بیشتری روی مینای دندان داشته باشید، خطر ایجاد حفره در شما بیشتر میشود. به دلیل اینکه حفره ها اغلب در نواحی بین دندانی ایجاد میشوند، مسواک زدن نمیتواند آنها را از بین ببرد و استفاده از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندانها ضروری است.


۳) نخ دندان بوی بد دهان را کاهش میدهد
هنگامی که غذا بین دندان های شما گیر میکند، به آرامی شروع به تجزیه شدن میکنند و اگر این ذرات غذا را از بین نبرید باعث بوی بد دهان شما میشوند. بوی بد دهان که در اصطلاح پزشکی به آن هالیتوزیس (halitosis) گفته میشود، در اغلب موارد ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان است. نخ دندان یکی از ابزارهایی است که میتوانید برای جلوگیری از بوی بد دهان از آن استفاده کنید.
۴) نخ دندان از بیماریهای قلبی جلوگیری میکند
بهداشت خوب دهان و دندان فقط به دندان ها و لثه های شما کمک نمیکند، ممکن است برای سلامت قلب شما نیز مفید باشد. وقتی باکتریها از ریشه دندان شما نفوذ میکنند، وارد جریان خون شما میشوند و به سایر نقاط بدن میروند. نخ دندان کشیدن منظم خطر تأثیر این باکتری ها، بر سایر قسمتهای بدن را کاهش میدهد و در نتیجه به سلامت کلی بدن شما کمک میکند.
۵) نخ دندان کشیدن به کنترل دیابت کمک میکند
نخ دندان کشیدن میتواند تأثیر مثبت و بزرگی بر بیماران مبتلا به دیابت داشته باشد. ارتباط بین نخ دندان کشیدن و دیابت به باکتریهای موجود در دهان و نحوه تأثیر آن بر قند خون شما مربوط میشود. وقتی باکتری روی لثههای شما جمع میشود، میتواند وارد جریان خون شود و سطح گلوکز شما را مختل کند. نخ دندان به پاکسازی این باکتری و تثبیت قند خون کمک میکند. بیماران دیابتی باید حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنند تا باکتریهای خطرناک را از بین ببرند.
۶) نخ دندان باعث صرفه جویی در هزینهها میشود
استفاده منظم از نخ دندان مشکلات دندانی و به دنبال آن هزینههای دندانپزشکی را کاهش میدهد.
۷) نخ دندان زیبایی کلی دندان ها را بهبود میبخشد
پلاکها و ذرات غذایی روی دندانها به مرور باعث تغییر رنگ دندان های شما میشوند. نخ دندان کشیدن میتواند پلاک ها و ذرات غذایی را از بین ببرد؛ به همین دلیل باعث درخشندگی دندان های شما میشود.
برای درخشندگی بیشتر و سفیدی دندان های خود میتوانید از کیت بلیچینگ خانگی دنتیلایت استفاده کنید که در مدت زمان کوتاهی این کار را برای شما انجام میدهد.
برای اطلاعات بیشتر درباره کیت بلیچینگ خانگی دنتیلایت کلیک کنید.

چند وقت یکبار و چه زمانی باید از نخ دندان استفاده کرد؟
انجمن دندان پزشکی آمریکا (ADA) توصیه میکند دندان های خود را دو بار در روز به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
اگر فردی به صورت مرتب و روزانه دو بار مسواک بزند و از نخ دندان استفاده کند اولویتی بین این دو فرآیند بهداشتی مسواک زدن و نخ دندان کشیدن وجود ندارد، ولی در مواردی که فرد یک بار مسواک بزند، توصیه میشود اول از نخ دندان استفاده شود تا ذرات ریز باقی مانده بین دندانها خارج شوند. زمانی که فرد از نخ دندان استفاده میکند ذرات بر روی سطح دندان پخش میشوند و با مسواک زدن کاملا از محیط دهان پاک میشوند.
انواع نخ دندان
۱) نخ دندان موم دار و بدون موم
نخ موم دار یک نخ نایلونی استاندارد دارای لایهای از موم است؛ این موم را میتوان با توجه به نوع دقیق نخ دندانی که استفاده میکنید، طعمدار کرد. نخ موم دار به دلیل پوشش مومی باعث راحت تکان خوردن نخ بین دندان ها میشود؛ همچنین به سرعت نخ دندان موم نشده ساییده یا پاره نمیشود و ضخامت بیشتری نسبت به آن دارد؛ بنابراین برای دندانهایی با فاصله کم مناسب نیست. به دلیل خاصیت نرم و صاف بودن نخ موم شده، گرفتن آن را در دست دشوار است.

نخ دندان بدون موم نیز مانند نخ موم دار از نایلون ساخته شده است با این تفاوت که بدون پوشش موم است. برخی از افراد نخ بدون موم را ترجیح میدهند زیرا ذرات غذا را بهتر جذب میکند. نخ موم نشده را به دلیل خاصیت چسبندگی غیرلغزنده، به راحتی میتوان در دست نگه داشت. از معایبی که میتوان برای نخ بدون موم اشاره کرد، محکم نبودن و پارگی سریع آن است.

۲) نخ دندان طعم دار
اگر عاشق طعم نعناع تازه هستید، میتوانید از نخ دندان با طعم نعنا استفاده کنید. نعناع طعم تازه و تمیزی را در دهان باقی میگذارد. این نوع نخ دندان ها، علاوه بر وظیفه پاک کردن دندانها، دارای طعمی مطبوع هستند که ممکن است به افرادی که استفاده کردن از نخ دندان برایشان دشوار است، کمک کند تا از این روتین روزانه بیشتر لذت ببرند.
نخ دندان Satin شرکت اورال-بی یکی از محصولات باکیفیت و کاربردی این برند مشهور است؛ این نخ دندان دارای طولی برابر ۲۵ متر است و تا مدتها شما را از تهیهی نخ دندان جدید بینیاز میسازد؛ این محصول دارای عصاره نعنا است که طعم و بوی بسیار خوبی را به کاربر منتقل میکند و برای مصرف روزانه انتخاب خوبی به شمار میآید. از قابلیتهای خوب نخ دندان satin، مقاومت بالا در برابر ریش شدن و پارگی است.

۳) نوار بین دندانی
نوار دندان ضخیمتر و صافتر از نخ دندان های معمولی است که هم به صورت مومشده و هم بدون موم وجود دارد. افرادی که فضای بیشتری بین دندانهای خود دارند، معمولاً استفاده از نوار دندان را راحتتر از نخهای معمولی میدانند. اما استفاده از آن برای افرادی که فاصله دندان هایشان کم است ممکن است دشوار باشد.
۴) نخ دندان سوپر
برای تمیز کردن یک سری از دندانها، از نخ دندانهای معمولی نمیتوان استفاده کرد مثل زمانیکه سیم ثابت ارتودنسی در دهان قرار گرفته باشد و یا قسمتهایی از دندان پروتز بریج (bridge) شده باشد؛ در این موارد چون بین دندانها باز نیست و نخ دندان های معمولی از بین آنها رد نمیشوند، باید از نخ دندانهای مخصوص سوپرفلاس استفاده شود. نخ دندان های سوپر از مواد نخ مانند ساخته شدهاند و دارای سه قسمت متفاوت هستند که قسمت اول آن نازک و تا حدی سفت بوده و شبیه حالت سوزن است که کمک میکند نخ دندان از زیر سیمهای ارتودنسی یا زیر بریج دندانی عبور کند. قسمت میانی نخ دندان سوپر فلاس حالت اسفنجی و نرم دارد که کمک به خروج مواد غذایی میکند. قسمت انتهای نخ دندان سوپر فلاس شبیه نخ دندان معمولی است که برای نخ کشیدن معمولی زیر بریج یا زیر سیم ارتودنسی استفاده می شود.

۴) نخ دندان پلی تترا فلوراتیلن (PTFE)
پلی تترا فلوئوراتیلن نوعی پلیمر خاص میباشد که معمولاً در چرمهای مصنوعی به کار رفته برای پوشاک ورزشی استفاده میشود و در برابر آب و بخار مقاوم میباشد. این نخ دندان به راحتی بین دندان ها میلغزد؛ به همین دلیل برای کسانی که خدمات دندانپزشکی انجام دادهاند و یا دندانهای شلوغ و ناهموار دارند گزینه خوبی است. به دلیل استفاده از اسید پرفلوروکتانوئیک سرطانزا در نخ دندان PTFE، بهتر است قبل از استفاده از آن با دندانپزشک خود مشورت کنید.
جایگزین های نخ دندان
اگر استفاده از نخ دندان سنتی برای شما سخت باشد، میتوانید از موارد زیر به جای نخ دندان استفاده کنید:
۱) نخ دندان دسته دار
نخ دندان دسته دار به یک مدل نخ دندان گفته میشود که از یک قطعه پلاستیکی ساخته شده و یک نخ به آن متصل است. این نوع نخ دندان جایگزین نخ دندان قدیمی شده و در شکل و اندازههای مختلفی وجود دارد. در اکثر موارد یک قسمت از نخ دندان دسته دار تیز است تا به شما کمک کند که ذرات مواد غذایی را از لابلای دندان خود خارج نمایید. مدل برقی این نوع نخ دندان ها نیز وجود دارد که دارای قابلیت دوگانه میباشند یعنی هم لثه ها را ماساژ میدهد و هم دندانها را تمیز میکند.

۲) نخ دندان ویبراتور
این نخ دندان ها به دلیل خاصیت ویبراتور علاوه بر تمیزی دندانها لثهها را نیز ماساژ میدهد؛ ولی در هنگام استفاده از آن باید دقت زیادی شود تا لثه ها آسیبی نبینند.

۳) نخ دندان آبی (واتر فلوسر)
نخهای آبی مثل واترپیک یا واترجت ها، همانطور که از نامشان پیداست با آب کار میکنند؛ یعنی از فشار آب برای حذف پلاک و غذا بین دندانها استفاده می کنند. با استفاده از واترجت میتوانید در کمترین زمان بیشترین پاکسازی را در دندان و لثه های خود انجام دهید یکی از معایب این محصول قیمت بالای آن است.
۴) نخ دندان آبی و هوایی
این روش ترکیبی از آب و هوا است؛ به این صورت که هوا و قطرات ریز آب از نخ دندان برقی خارج میشود و جریان هوا میتواند پلاکهای بین دندان را از بین ببرد.
هر دومدل نخ دندان برقی ذکر شده در بالا، دارای دسته ارگونومیک (راحت) و سر زاویهدار هستند تا دندانهای پشتی را به راحتی تمیز کنند.


۵) مسواک بین دندانی
قسمت سر این مسواکها بسیار باریک و معمولا گرد یا مخروطی شکل است و موهای این مسواک با سیمهایی بسیار باریک به بدنه وصل شده است. سایز این مسواکها متفاوت است و باید طبق فاصله دندانهایتان سایز مناسب را خریداری کنید. این مسواکها برای تمیز کردن فضای بین دندانهای ارتودنسی شده، مصنوعی، ایمپلنت، بریج و همچنین دندان هایی با فاصله زیاد مورد استفاده قرار میگیرند.

نحوه صحیح نخ دندان کشیدن
همانطور که میدانید فقط نخ دندان کشیدن کافی نیست بلکه استفاده درست از آن نیز مهم است. استفاده نامناسب از نخ دندان میتواند به دندان ها و لثه ها آسیب برساند. در این بخش راهنمای مرحله به مرحله نخ دندان کشیدن را بررسی میکنیم:
۱) حدود ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتر از نخ دندان را جدا کنید. برای کنترل بهتر نخ، یک طرف آن را دور هر دو انگشتهای میانی خود بپیچید و فقط ۵/۲ تا ۵ سانتیمتر از آن را برای تمیز کردن فضای بین دندانها باقی بگذارید.
۲) در مرحله بعد طرف دیگر نخ را محکم با دست شست و اشاره خود نگه دارید.
۳) نخ را با دقت وارد فضای بین دندانها کنید. با حرکتهای بالا به پایین فضای میان دندانها را کاملاً پوشش دهید. هرگز نخ دندان را روی لثهها نکشید.
۴) وقتی که نخ دندان به خط لثه شما میرسد، نخ را منحنی کنید تا به شکل C شود. این کار باعث میشود که نخ دندان وارد فضای بین لثه و دندان شما شود و به حذف پلاک و رسوبات میان دندانها کمک میکند.
۵) مراحل فوق را برای تمام دندانها تکرار کنید و برای هر دندان از بخش تمیز نخ استفاده کنید.
درد یا خونریزی هنگام نخ دندان کشیدن، میتواند نشانه بیماری لثه باشد. در صورت مشاهده این علائم با دندانپزشک خود صحبت کنید.

آسیب های نخ دندان
کشیدن نخ دندان به تنهایی ضرری را برای فرد ایجاد نمیکند ولی عوامل دیگری میتواند در زمان استفاده از نخ دندان به فرد ضرر برساند:
۱) استفاده نکردن درست از نخ دندان: اگر نخ دندان به درستی استفاده نشود، میتواند به مینای دندانها، لثهها و … آسیب وارد کند و باعث ایجاد خراش، زخم و حساسیت شود. هنگام استفاده از نخ دندان نباید به دیواره دندان ها و لثه فشار وارد کنید.
۲) مناسب نبودن نخ دندان: اگر از نخ دندان بیکیفیت و غیراستاندارد استفاده کنید با گذر زمان آسیبهایی به دندان شما وارد می گردد. برای انتخاب نخ دندان مناسب دندانهایتان، مشورت با دندانپزشک بهترین راه حل ممکن است چون باتوجه به فاصله بین دندانهایتان بهترین نخ دندان را به شما پیشنهاد میدهد.
۳) وسواس زیاد در نخ دندان کشیدن: زیاده روی در هر کاری اشتباه است. بیشتر افراد در انجام نخ دندان تنبلی میکنند اما عده کمی هم هستند که به صورت وسواسگونه چندین بار و به مدت طولانی نخ دندان استفاده میکنند که میتواند به لثهها آسیب برساند و باعث تحریک و قرمزی آنها شود.
نتیجه گیری
نخ دندان کشیدن بخش مهمی از حفظ سلامت دندان ها و لثه های شما است. استفاده منظم از نخ دندان میتواند از بیماری لثه و پوسیدگی دندان پیشگیری کند و در دراز مدت باعث کاهش هزینههای دندانپزشکی شود. با پیروی از نکات ذکر شده در این مقاله، میتوانید نخ دندان مناسب دندانهایتان را انتخاب کنید و نحوه صحیح استفاده از آن را یاد بگیرید. توجه به این نکته ضروری است که نخ دندان کشیدن و مسواک زدن نباید جایگزین رفتن به دندانپزشکی شود و باید هر ۶ ماه یکبار برای تمیز کردن و معاینه دندان هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند هر گونه مشکل دندانی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و قبل از پیشرفت، آنها را درمان کند.
مسواکالا
سایت ما، با دستهبندی متنوعی از مطالب مرتبط با بهداشت دهان و دندان، ارائه دهنده راهنماییها و نکات مفید برای حفظ سلامتی دهان و دندان است.
