۱۰ علت تغییر رنگ دندان

آیا نگران رنگ دندانهایتان هستید؟ آیا در عکسها یا جمعهای دوستانه لبخند خود را پنهان میکنید؟ نگران نباشید، شما تنها نیستید. تغییر رنگ دندانها مشکلی شایع است که اکثر مردم دچار آن هستند. لبخند زیبا میتواند به اعتماد به نفس شما کمک کند؛ اما تغییر رنگ دندان ممکن است مانع این امر شود. خبر خوب این است که روشهایی برای سفید کردن دندان ها وجود دارد. در این مقاله به بررسی دلایل تغییر رنگ دندانها و روشهای مؤثر برای داشتن لبخندی روشنتر میپردازیم؛ پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
تغییر رنگ دندان چیست؟
تغییر رنگ دندان زمانی رخ میدهد که دندانها رنگ طبیعی خود را از دست داده و به رنگهایی مانند زرد، قهوهای یا خاکستری تغییر میکنند. این تغییر ممکن است به دلیل عوامل داخلی یا خارجی متفاوتی باشد. عوامل اجتناب ناپذیری مانند پیری، آسیبدیدگی یا بیماری، میتوانند باعث تغییر رنگ دندان شوند، در حالی که دیگر عوامل مانند مصرف دخانیات و نامناسب بودن بهداشت دهان و دندان قابل پیشگیری هستند. این تغییرات نه تنها ممکن است تأثیر منفی بر زیبایی لبخند شما داشته باشند بلکه میتوانند نشاندهنده مشکلات بهداشتی دیگری نیز باشند. با ما همراه باشید تا در ادامه انواع تغییر رنگ دندان ها را بررسی کنیم.
بیشتر بدانید: ارتباط بین سلامت دهان و دندان و سلامت کلی بدن
انواع تغییر رنگ دندان
تغییر رنگ دندانها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
۱. تغییر رنگ خارجی یا سطحی:
این نوع تغییر رنگ به دلیل عوامل بیرونی ایجاد میشود و بیشتر روی سطح خارجی دندانها (مینای دندان) اتفاق میافتد. عواملی مانند مصرف قهوه، چای، نوشابههای رنگی و دخانیات میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند. بهداشت دهان و دندان نامناسب نیز میتواند به تجمع پلاک و جرم منجر شود که خود به تغییر رنگ دندانها کمک میکند. از بین بردن این نوع تغییر رنگ ها سادهتر است و ممکن است با مسواک زدن با مسواک مناسب و تمیز کردن حرفهای توسط دندانپزشک (جرمگیری دندان)، از بین برود. برند هایدنت مسواکهای مناسبی برای تمیز کردن لکههای سطحی تولید میکند که در ادامه بررسی میکنیم:
- مسواک اسموکرز هایدنت با برس متوسط: این مسواک ویژه مصرفکنندگان دخانیات، چای و قهوه تولید شده است تا زردی ناشی از این موارد را بهبود دهد.
- هایدنت مسواک سوپرتیپ زغالی با برس متوسط: این مسواک با داشتن کربن فعال، در سفید کردن دندانها موثر است.

۲. تغییر رنگ داخلی یا عمقی:
تغییر رنگ داخلی از درون ساختار دندان ناشی میشود و عاج دندان( لایه زیر مینای دندان) را تحت تأثیر قرار میدهد. این نوع تغییر رنگ ممکن است به دلایلی مانند آسیب دیدگی دندان، مصرف برخی داروها مانند تتراسایکلین در دوران کودکی، بیماریهای خاص، یا حتی به دلیل پیری رخ دهد. این نوع تغییر رنگ ممکن است شامل تغییراتی در رنگ کلی دندان یا تشکیل رنگدانهها و لکههایی در داخل دندان باشد. از بین بردن رنگدانههای داخلی معمولاً سختتر از رنگدانههای خارجی است و ممکن است نیاز به روشهای درمانی مانند بلیچینگ، ونیرها یا تاجهای دندانی داشته باشد.
بیشتر بدانید: مزایای بلیچینگ دندان
هر دو نوع تغییر رنگ میتوانند تأثیر منفی بر زیبایی لبخند فرد داشته باشند و بر اعتماد به نفس و روابط اجتماعی او اثر بگذارند. توجه به بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک میتواند به حفظ سلامت و زیبایی دندانها کمک کند.
شایع ترین دلایل تغییر رنگ دندان ها
دلایل تغییر رنگ سطحی یا خارجی
چندین مورد از دلایل تغییر رنگ سطحی یا خارجی دندان ها که قابل پیشگیری هستند، در زیر ذکرشده است:
- غذاهای و نوشیدنی های تیره رنگ و یا رنگدانه دار: مصرف مکرر نوشیدنیهای رنگی مثل قهوه، چای، شراب قرمز و نوشابههای تیره و همچنین غذاهای رنگی مثل گوجه فرنگی، انواع توتها و سس سویا، میتوانند به تدریج سبب تغییر رنگ و زرد شدن دندانها شود. این نوشیدنیها حاوی رنگدانههایی هستند که میتوانند در مینای دندان نفوذ کرده و لکههای تیره ایجاد کنند.
بیشتر بدانید: برای داشتن دندان های سالم چه غذاهایی بخوریم؟

۲. مصرف سیگار و سایر دخانیات: استفاده از دخانیات مانند سیگار به دلیل نیکوتین و قطران موجود در آنها میتواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود. نیکوتین که بیرنگ است، با ترکیب شدن با اکسیژن دندانها را زرد میکند. قطران نیز که سیاه و چسبناک است، به دندانها میچسبد و میتواند با نفوذ در مینای دندان باعث قهوهای شدن دندان ها شود که با مسواک زدن هم قابل درمان نیست.
بیشتر بدانید: سفید کردن دندان برای افراد سیگاری
۳. بهداشت ضعیف دهان و دندان: بهداشت ضعیف دهان و دندان یکی از دلایل اصلی تغییر رنگ دندانها است. پلاک که لایهای از باکتریها است، میتواند با مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای رنگی به راحتی رنگدانهها را جذب کند. وقتی دندانها به درستی تمیز نشوند، پلاک تجمع یافته بر روی دندانها به تدریج به جرم سخت و زرد رنگ تبدیل میشود که به سختی با مسواک زدن از بین میرود و میتواند منجر به تغییر رنگ دندان ها شود. عدم پاکسازی این رسوبات میتواند منجر به پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه و دیگر مشکلات دندانی شود.
بیشتر بدانید: راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان
برای جلوگیری از این تغییرات، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم ضروری است. همچنین توصیه میشود که به طور منظم برای تمیزکاریهای حرفهای (جرمگیری دندان) به دندانپزشک مراجعه شود.
بیشتر بدانید: روش های صحیح مسواک زدن و اهمیت نخ دندان کشیدن
دلایل تغیییر رنگ داخلی
چندین مورد از دلایل تغییر رنگ داخلی دندان ها که در برخی موارد قابل پیشگیری هستند، در زیر ذکرشده است:
- ژنتیک: زنتیک میتواند تأثیری بر رنگ داخلی دندانها داشته باشد. ویژگیهای ژنتیکی که از والدین به فرزندان منتقل میشود، میتواند رنگ طبیعی دندان ها را تعیین کند. برخی افراد به طور طبیعی دندانهایی با رنگهای تیرهتر و برخی دندانهای سفیدتری دارند. همچنین، برخی بیماریهای ژنتیکی مثلDentinogenesis imperfecta (اختلال در رشد دندان) میتوانند باعث تغییرات دائمی رنگ در دندانها شوند. این تغییرات ژنتیکی ممکن است نیاز به درمانهای خاص دندانپزشکی داشته باشند تا ظاهر دندانها بهبود یابد.
- فلوروزیس دندانی (استفاده از فلوراید زیاد): فلوروزیس یا فلوئوروزیس دندانی وضعیتی است که به دلیل مصرف بیش از حد فلوراید در دوران کودکی، زمانی که دندانها در حال رشد هستند، رخ میدهد. اگرچه فلوراید در مقادیر مناسب به محافظت از دندانها در برابر پوسیدگی کمک میکند، اما دریافت بیش از حد آن از منابع محیطی مانند آب طبیعی، استفاده زیاد از محصولات دندانی حاوی فلوراید و انجام زیاد درمان فلوراید تراپی، میتواند منجر به فلوروزیس شود. این حالت باعث میشود لکههای سفید یا قهوه ای روشن بر روی مینای دندان ظاهر شوند که ممکن است زیبایی لبخند را تحت تأثیر قرار دهد.
بیشتر بدانید: فلوراید تراپی دندان کودکان

۳. آسیت دیدگی دندان (ترومای دندان): زمین خوردن، تصادفات اتومبیل و آسیبهای ورزشی، میتوانند به دندانها ضربه وارد کنند که این ضربهها ممکن است به پالپ دندان آسیب رسانده و باعث تغییر رنگ دندان به رنگهای سیاه یا خاکستری شوند. خونریزی داخلی ناشی از تروما نیز میتواند منجر به تغییر رنگ دائمی دندانها شود. در مورد کودکانی که دندان هایشان هنوز در حال رشد است، تروما میتواند بر تشکیل مینای دندان تأثیر گذارد و رنگ دندان ها را تغییر دهد. در چنین مواردی، مراجعه فوری به دندانپزشک برای ارزیابی و درمان لازم است تا از پیشرفت آسیبها جلوگیری شود.
۴. کهولت سن: با افزایش سن، مینای دندان به تدریج فرسوده شده و نازک میگردد که این امر باعث میشود عاج دندان زیر مینای دندان با رنگ زردتر آشکار شود. این تغییرات سبب میشوند دندان ها با گذشت زمان تغییر رنگ داده و زردتر به نظر برسند.
۵. درمان های دندانپزشکی درمانهای دندانپزشکی خاصی وجود دارند که میتوانند منجر به تغییر رنگ دندانها شوند:
- درمان های ریشه (عصب کشی): درمان ریشه (Root canal) یا عصبکشی که در آن عصب دندان و بافت نرم داخلی آن (پالپ) به دلیل عفونت یا آسیب دیدگی برداشته میشود. این فرآیند شامل تمیز کردن کانالهای داخلی دندان و پر کردن آنها با مواد مخصوص است . با اینکه این درمان به حفظ ساختار دندان کمک میکند، گاهی اوقات مواد پرکنندهای که در درمان کانال ریشه استفاده میشوند یا فرآیند درمان، به خودی خود میتواند باعث تغییر رنگ دندان شود؛ مثلاً اگر بقایای پالپ کاملاً تمیز نشود یا مواد پرکننده به مرور زمان تیره شود، میتواند به تغییر رنگ دندان منجر شود.

- آمالگامها (پرکردگیهای نقرهای): مواد پرکننده آمالگام حفرههای دندان، حاوی جیوه و دیگر فلزات هستند که میتوانند باعث تیرگی دندانها شوند، به خصوص اگر مواد به بافت دندان نفوذ کنند.

۶. بیماری: برخی بیماریها و شرایط پزشکی خاص میتوانند بر رنگ دندان ها تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، بیماریهایی مانند سلیاک (بیماری خود ایمنی) میتوانند موجب نقص در مینای دندان شده و رنگدانههای قهوهای یا زرد را ایجاد کنند که گاهی این تغییر رنگ میتواند از اولین نشانههای این بیماری باشد. همچنین، بیماری متابولیک و کمبود کلسیم نیز هردو میتوانند به تغییر رنگ دندانها منجر شوند. درمانهای سرطان مانند پرتودرمانی و شیمیدرمانی، به خصوص در ناحیه سر و گردن، ممکن است باعث تغییر رنگ دندان ها شوند.
۷. داروهای خاص و دهانشویه: برخی داروها مانند آنتیبیوتیکهای تتراسایکلین و داکسیسایکلین میتوانند در دوران رشد دندانها (قبل از ۸ سالگی) باعث تغییر رنگ دائمی دندان ها شوند، به ویژه اگر در دوران بارداری مادر مصرف شوند. همچنین، داروهایی مانند آنتیهیستامینها، برخی داروهای فشار خون بالا و دهانشویههای حاوی کلرهگزیدین نیز ممکن است تغییر رنگ دندانها را به دنبال داشته باشند.
راه های درمان تغییر رنگ دندان
- بلیچینگ یا سفید کردن دندان:
بهترین درمان برای دندان های تغییر رنگ یافته و زرد شده، بلیچینگ است که به ۲ روش خانگی و مطب انجام میشود. بلیچینگ معمولا بهترین و سریعترین پاسخ را به تغییر رنگهای ناشی از سیگار و سایر دخانیات، غذاها و نوشیدنیهای رنگی، زردی پس از ارتودنسی، سن و ژنتیک میدهند؛ اما فلوروزیس قهوهای با سرعت متوسط به بلیچینگ پاسخ میدهد و تغییر رنگهای ناشی از مصرف داروهایی مثل تتراسایکلین، دیرترین پاسخ را به بلیچینگ میدهند.

- بلیچینگ آفیس یا بلیچینگ مطب: بلیچینگ مطب یا آفیس بلیچینگ یک روش حرفهای سفید کردن دندان در مطب است که توسط دندانپزشکان با استفاده از مواد سفیدکننده با غلظت بالا انجام میشود. این مواد سفیدکننده معمولاً حاوی حداکثر ۴۰ درصد پراکسید هیدروژن هستند. این روش به دلیل دقت و تخصص دندانپزشک در استفاده از مواد و تجهیزات مناسب، نتایج قابل توجه و سریعی را معمولا در ۱ جلسه فراهم میکند؛ اما معایبی نیز دارد که ممکن است بیماران را به سمت روشهای دیگر سوق دهد:
این روش به دلیل استفاده از غلظت بالای مواد سفیدکننده، میتواند باعث حساسیت موقت در لثهها و دندانها شود و خطر ایجاد زخم، سوختگی و آسیب به بافتهای لثه، زبان و مخاط دهان را به همراه داشته باشد. همچنین به علت دستمزد دندانپزشک، تجهیزات مورد استفاده و نیاز به تکرار جلسات برای رسیدن به نتایج دلخواه، هزینه انجام آن بیشتر از بلیچینگ خانگی است.
بیشتر بدانید: ۶ نکته برای کاهش حساسیت دندان ها پس از بلیچینگ دندان
- بلیچینگ خانگی یا بلیچینگ هوم: بلیچینگ خانگی، به ویژه با استفاده از محصول دنتیلایت، یک روش محبوب برای سفید کردن دندان ها در خانه است. بلیچینگ های خانگی، غلظت کمتری از هیدروژن پراکساید دارند و معمولا به جای هیدروژن پراکساید، از کاربامید پراکساید استفاده میشود. کاربامید پروکساید در بلیچینگ خانگی، نه تنها کاهش دهنده حساسیت دندان ها است، بلکه به دلیل ایمنی زیستی بالا و عدم ایجاد تغییرات سلولی، به عنوان یکی از موثرترین و معتبرترین روشهای سفیدکردن دندان شناخته میشود.
بلیچینگ خانگی دنتیلایت، روشی ساده و مقرونبهصرفه برای سفید کردن دندانها در خانه است. این محصول حاوی ۳۰٪ کارباماید پراکساید است و نیازی به قالبگیری سفارشی یا مراجعه به مطب ندارد؛ به راحتی با استفاده از دهانبازکن موجود در پک، بر روی دندانها قابل اعمال است. فرمول منحصر به فرد دنتیلایت، سفیدی دندانها را تضمین میکند بدون اینکه خشکی یا لک ایجاد شود. این کیت با حذف هزینههای ساخت قالب و دستمزد دندانپزشک، از لحاظ اقتصادی به صرفهتر است. برای خرید و اطلاعات بیشتر درباره کیت بلیچینگ خانگی دنتیلایت اینجا کلیک کنید.
برای اطلاعات بیشتر، میتوانید مقاله ” تفاوت بلیچینگ مطب و خانگی” را بخوانید. همچنین مطالعه مقاله “مزایای بلیچینگ دندان” را به شما پیشنهاد میکنیم.
توجه: رنگدانههای خیلی سطحی با جرمگیری و بروساژ از بین میروند و نیازی به درمان پیشرفتهتر ندارند.
۲. روکش های کامپوزیت (ونیر کامپوزیت): اگر جزء افرادی هستید که علاوه بر تغییر رنگ رندان های خود، دچار بینظمی دندان ها، فاصله بین دندانی یا شکستگی ناچیز دندانی دارید، ونیرها برای شما بهترین گزینه هستند. همچنین اگر در اثر تغییر رنگهای ناشی از مصرف دارو، سن، ضربه و زنتیک، از درمان بلیچینگ نتیجهای نگرفتید، ونیرها و روکشهای دندان، میتوانند مناسب شما باشند.
روکشهای کامپوزیت به طور گستردهای برای بهبود ظاهر دندانهای جلویی استفاده میشوند. این روکشها از مواد کامپوزیت رزینی ساخته میشوند که میتوانند به رنگ دندانهای طبیعی شما مطابقت پیدا کنند. روکشهای کامپوزیت به دلیل قیمت مقرونبهصرفه و فرایند نصب سریع و آسان محبوبیت دارند. آنها قابلیت اصلاح رنگ، شکل و اندازه دندانها را دارند و برای رفع شکستگیها، ترکها یا تغییر رنگها مناسب هستند. با این حال، دوام کمتری نسبت به روکشهای سرامیکی دارند و ممکن است با گذشت زمان به پولیش مجدد یا تعویض نیاز پیدا کنند.
۳. روکش های لمینت (روکش های چینی): روکش های سرامیکی یا چینی که از مواد سرامیکی پرسلین ساخته میشوند، برای ارائه ظاهر طبیعیتر دندانهای جلویی شناخته شدهاند. این روکشها به خاطر دوام بالا و مقاومت در برابر لکهها مورد توجه قرار میگیرند. روکشهای پرسلن معمولاً گرانتر از کامپوزیتها هستند و نصب آنها نیاز به دقت و زمان بیشتری دارد. از معایب بزرگ این روکشها، تراش دادن مینای دندان حین اجرای آن است که باعث آسیب رساندن به ساختار دندان و حساسیتهای دندانی میشود؛ اما این روش ممکن است از نگاه برخی از افراد ارزش هزینه کردن را داشته باشد.

۴. روکش های دندان: روکشهای دندانی یکی از راههای مؤثر برای درمان دندانهای تغییر رنگ یافته هستند، به خصوص زمانی که این تغییر رنگ ناشی از پوسیدگی باشد. در چنین مواردی، دندان نه تنها رنگ خود را از دست داده، بلکه ممکن است ساختار آن نیز ضعیف شده باشد. این روکشها که از موادی چون سرامیک یا آلیاژهای فلزی ساخته میشوند، به شکل کلاهکهایی بر روی دندان قرار میگیرند، نه تنها ظاهر دندانها را بهبود میبخشند، بلکه به تقویت و محافظت از آنها در برابر آسیبهای بیشتر کمک کرده و عملکرد آنها را نیز بهبود میدهند. این روش، ضمن ارائه زیبایی و استحکام، از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کرده و دوام بیشتری به دندانها میبخشد.
بیشتر بدانید: راههای پیشگیری از پوسیدگی دندان

نتیجه گیری
در این مقاله بررسی کردیم که تغییر رنگ دندانها میتواند ناشی از دلایل مختلفی باشد، از عوامل ژنتیکی و پیری گرفته تا مصرف مواد دخانی و نامناسب بودن بهداشت دهان و دندان. علاوه بر آسیب دیدگیها و بیماریهای خاص که میتوانند به تغییر رنگ داخلی دندانها منجر شوند، مصرف برخی داروها نیز ممکن است رنگ دندانها را تغییر دهد. خوشبختانه، روشهایی مانند بلیچینگ و استفاده از ونیرها و روکشهای دندانی میتوانند به بازیابی زیبایی لبخند شما کمک کنند. در نظر داشته باشید که مراقبتهای منظم دهان و دندان میتواند از بسیاری از این تغییر رنگ ها پیشگیری کند.
با توجه به تنوع روشهای درمانی برای سفیدکردن دندانها، کدام یک از این روشها برای شما مفید واقع شدهاند؟ لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
مسواکالا
سایت ما، با دستهبندی متنوعی از مطالب مرتبط با بهداشت دهان و دندان، ارائه دهنده راهنماییها و نکات مفید برای حفظ سلامتی دهان و دندان است.
